Kunt u het zich nog herinneren? Samenleven, trouwen en afscheid nemen op anderhalve meter afstand? Wij weten het nog goed, al lijkt het tegelij- kertijd alweer zo lang geleden. De pandemie was een bizarre tijd, zeker ook vanuit ons vak als uitvaartondernemers. Maar als er iets goeds uit
is gekomen, en daar zoek ik altijd graag naar, is het afscheid nemen in kleine kring.
Onze familiekamers en familieaula boden wij daarvoor ook al aan. Voor nabestaanden die de behoefte hadden om het afscheid klein te houden. Families die liever in kleine kring in een familiesetting herdenken. Door corona moest dat opeens. Niet meer dan dertig mensen bij een uitvaart. Veel mensen merkten wat het deed, om het klein te houden.
Traditioneel gezien kom je bij een uitvaartlocatie binnen, word je opge- vangen in een ontvangstruimte, zit je een uur in de aula en ga je via de koffiekamer weer naar buiten. Bij een afscheid in een familieaula ver- loopt dat anders. Je blijft in dezelfde ruimte, die je anderhalf tot twee uur tot je beschikking hebt. Er is tijd om even te landen, samen te zijn, herin- neringen op te halen of samen te herdenken, eventueel met foto’s, muziek of een hapje en een drankje. Dat maakt afscheid nemen gemoedelijker aan alle kanten, terwijl er nog steeds ruimte blijft voor aanwezigen om iets te zeggen ter nagedachtenis aan de overledene.
We zien dat de intensiteit waarmee mensen herinneringen delen veel hoger is in kleine kring. Je houdt in feite het samenzijn om de overledene heen en het maakt dat mensen eerlijker en meer ontspannen durven zijn dan ze in groter gezelschap zouden doen. Steeds meer mensen ervaren dat als een fijner afscheid. Niet allemaal in een aula waar je in theaterzit zit en waar je blik alleen op de overledene wordt gericht, maar rond elkaar en met ruimte voor beweging. Of om even een arm om iemand heen te slaan aan de andere kant van de kamer.
Dat kleine is gebleven en dat vind ik mooi. Zeker als mensen overlijden na een lang ziekbed of na jaren van dementie. De kring om iemand heen is dan al kleiner geworden, doordat mensen minder bezoek kregen na verloop van tijd. Zo’n grote zaal, gevuld met mensen die je al zeker twee jaar niet gezien hebt, voelt dan vaak te groot. Dat doet dan geen recht aan de manier waarop dierbaren afscheid willen nemen.
Onze ruimte in Volendam was in eerste instantie niet bedoeld voor dit soort intieme uitvaarten, maar wordt daar nu wel regelmatig voor ge- bruikt. Steeds vaker vragen mensen om een afscheid in kleine kring. En behalve de mate van intimiteit is zo’n afscheid ook financieel aantrek- kelijk. Een kleinere ruimte en minder gasten doen nou eenmaal ook iets met de prijs.
Wat het soms ingewikkeld maakt, is dat familie en kennissen om iemand heen er vaak van uitgaan dat een uitvaart een openbare aangelegenheid is. Een kans om iemand de laatste eer te bewijzen. Daardoor kun je je bezwaard voelen om mensen buiten te sluiten. Dit kunnen we onder- vangen door in de kaart bijvoorbeeld een inlegvel te plaatsen, waarop je alleen de genodigden uitnodigt voor het afscheid. Mensen die alleen een kaart krijgen zonder inlegvel, zullen in de meeste gevallen begrijpen dat
zij dan buiten de ‘kleine kring’ vallen. En zo niet, dan bellen ze ons en leggen wij ze dat wel uit.