“Mijn moeder wilde gecremeerd worden dus dan wordt het zeker het crematorium in Purmerend? Of Hoorn natuurlijk?” Ik kijk meneer vragend aan. “Wat bedoelt u?” “Ik bedoel dat we zeker naar het dichtstbijzijnde crematorium moeten. Toch?” Ik schud mijn hoofd, “nee hoor, dat hoeft zeker niet. U mag daarin zelf een keuze maken. Er zijn best veel crematoria in de omgeving zoals Zaandam, Hoorn, Purmerend, Amsterdam, Schagen of Heerhugowaard en deze zijn ook nog eens heel verschillend.” Meneer kijkt mij enigszins confuus aan.
Wat is belangrijk?
“Misschien moeten we eerst bedenken waar de locatie aan moet voldoen,” stel ik voor. “U gaf aan dat u geen groot gezelschap verwacht, misschien twintig personen. Dan zouden we voor een crematorium met een kleine familie-aula kunnen kiezen.” Meneer vindt het een goed idee, “dan zitten we niet zo verloren in zo’n grote zaal.” Na enig nadenken vervolgt hij, “een goede akoestiek vind ik ook best belangrijk. Ik ben muzikant, ik speel saxofoon. Mijn moeder was mijn grootste fan.” Het blijft even stil. “We mogen drie muziekstukken uitkiezen, toch?” “Nee hoor, ook dat is iets wat ik vaak hoor, maar wat niet waar is,” leg ik uit. “We mogen de dienst naar eigen inzicht invullen, zolang we daarvoor maar de benodigde tijd reserveren.” Ik kijk meneer nieuwsgierig aan, “speelt u al lang?” Meneer ontspant en vertelt enthousiast over zijn muzikale carrière. Hoe hij als klein jongetje altijd ‘luchtsaxofoon’ stond te spelen terwijl zijn moeder muziek draaide van John Coltrane. Hoe hij door haar werd verrast op zijn tiende verjaardag met een leskaart voor twintig saxofoonlessen bij de muziekschool. En hoe zij hem hielp met sparen om zijn eerste altsaxofoon te kunnen kopen. “Ik heb onlangs een slaapliedje voor haar geschreven. Dat speelde ik de laatste weken vaak voor haar in het hospice voordat ik naar huis ging.” Meneer slaakt een verdrietige zucht. Ik denk even na, “zou u niet een laatste keer voor uw moeder willen spelen?” In de ooghoek van meneer meen ik een traan te ontwaren.
Intieme sfeer
Op de dag van de uitvaart komt het gezelschap samen in de intieme, kleine aula van crematorium De Nieuwe Ooster in Amsterdam. Het is een mooie, klassieke ruimte met teakhouten deuren, hoge plafonds met houten balken en een prachtige akoestiek. We hebben de banken en stoelen in een kring om de baar gezet. Tijdens de eenvoudige afscheidsdienst vertelt meneer emotioneel over de laatste weken van zijn moeder. “Ik ga nu nog één keer je liedje voor je spelen, mam” besluit hij zijn verhaal. Hij pakt zijn saxofoon, haalt diep adem en begint te spelen. De warme klanken van de saxofoon vullen de ruimte. Na een paar minuten verzoek ik fluisterend aan de belangstellenden om mevrouw gedag te zeggen en om de aula te verlaten. Als de aula leeg is, loop ik zachtjes naar meneer en leg mijn hand op zijn schouder.
“Het is goed zo …” fluistert hij, “dag mam, welterusten.” Langzaam draait hij zich naar mij om. “We hebben de perfecte plek gekozen, dit was helemaal goed ...”