Vragen mensen mij naar mijn beroep, dan wordt er steevast gereageerd met: “uitvaartbegeleidster, hoe kan dat in hemelsnaam je droombaan zijn?” Op een ochtend tref ik de familie van een oude dame die de nacht ervoor na een welbesteed leven, vredig is ingeslapen. We zitten met de hele familie aan tafel om de uitvaart te bespreken maar de schoonzoon kijkt mij met overduidelijke achterdocht aan. “Welke kist, hoezo? Ze wordt toch gecremeerd dus doe maar gewoon de goedkoopste! En trouwens, die kist gaat toch de oven niet in, die recyclen jullie gewoon.”
Sparen overledenen dagen op
Hij richt zich tot de anderen aan tafel: “Ze sparen de overledenen dagen op en dan worden ze samen gecremeerd, dat bespaart stookkosten.” Het duurt even voor ik begrijp wat hij bedoelt. Mijn verbouwereerde uitleg dat dit absoluut niet het geval is, is aan dovemans oren. We praten verder. Ik vraag voorzichtig of de familie wil helpen bij de verzorging van moeder. “Dat moeten jullie toch niet willen” gnuift de schoonzoon “daar wil je toch niet bij zijn als ze al die enge dingen gaan doen!” Ik leg uit dat we mevrouw voor de laatste keer gaan wassen, aankleden en mooi maken. “Dan willen wij helpen”, besluiten de dochters. De schoonschoon schudt afkeurend zijn hoofd. Ik laat het er bij. Rommy, onze overledeneverzorgster, arriveert en we begeven ons naar de slaapkamer waar mevrouw is. Tot mijn verbazing loopt de schoonzoon ook mee en aandachtig luistert hij naar Rommy’s instructies. Ik kan een glimlach niet onderdrukken als hij degene is die een perzikkleurig sokje van de stoel pakt en dit met de grootst mogelijke zorg om de voet van zijn schoonmoeder schuift. Hoezo eng?
Mee naar de ovenruimte
De uitvaart, vier dagen later, is precies in de geest van de overledene: eenvoudig maar ontroerend lief. Ik tref de schoonzoon in de gang bij de koffiekamer. Ik vertel hem dat wij zijn schoonmoeder zo naar de ovenruimte gaan begeleiden. “Voel je er misschien voor om mee te gaan?” Hij twijfelt maar knikt toch bevestigend. De andere familieleden willen liever niet mee. We lopen door de lege aula waar alleen de bloemstukken zijn achter gebleven. Ik pak een roos uit een van de stukken. Uit het niets verschijnt de ovenist. Hij legt aan de schoonzoon uit hoe de ovenruimte er uit ziet en hoe het proces zal verlopen. Geduldig beantwoordt hij al zijn vragen. In de ovenruimte is inmiddels alles klaargemaakt voor de crematie. Ik leg de roos op de kist en ik vraag aan de schoonzoon of hij nog een paar laatste woorden wil zeggen. Hij legt zijn hand op de kist en stamelt: “Je was een prachtmens ma, een prachtmens”. Dan stuift hij de ruimte uit.
Ik wist het allemaal niet
Als ik later bij de uitgang van het crematorium afscheid neem van de familie, neemt de schoonzoon mij even apart. Ik krijg een onhandige knuffel en hij stamelt: “Ik wist het allemaal niet, het was helemaal niet zoals ik had gedacht. Het was zo mooi, bedankt”. Ik ben er stil van. Onderweg naar huis laat ik alles nog even de revue passeren en denk bij mijzelf: uitvaartbegeleidster niet mijn droombaan? Het is de mooiste van baan ter wereld!